Улсын бүртгэлийн байгууллага үүсэж хөгжсөний түүхт 85 жилийн ойн хүрээнд Баянгол дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийг онцолж байна.
Хэлтсийн дарга Т.Гантөмөр: “Хиймэл оюун ухаан бүхий бүртгэлийн үйлчилгээг нэвтрүүлэх, түүнд тохирсон ур чадвар, мэдлэг дадалтай хүний нөөцийг бэхжүүлэх асуудал нэн чухал байна”
Танай дүүргийн бүртгэлийн хэлтэс хэдэн онд байгуулагдсан бэ?
Баянгол дүүргийн Цагдаагийн хэлтсээс 1999 онд Баянгол дүүргийн төрийн удирдлагын хэлтсийн харьяа болон шилжин ирж орон тоо нь нэмэгдэн дарга, иргэний бүртгэлийн ажилтан, гэрлэгсдийг бүртгэх ажилтан гэсэн 3 орон тоотойгоор үйлчилгээ үзүүлэн ажиллаж эхэлсэн түүхтэй. 2009 онд Баянгол дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтэс байгуулагдсан бөгөөд анхны хэлтсийн даргаар Ц.Батдэмбэрэл гуай томилогдон ажиллаж байсан түүхтэй.
Та өөрийн байгууллагын түүхэн хугацаандаа хамгийн тод харсан өөрчлөлт, ахиц дэвшил юу байсан бэ?
Миний бие бүртгэлийн байгууллагатай 2016 оноос хойш ажил, амьдралаа холбон явж байна. Мэдээж түүхт 85 жилийн хугацаанд олон дэвшил хөгжлийг тухайн цаг үедээ үзүүлж байсан нь дамжгүй юм. Шинэ мянганы босгон дээр болон түүнээс хойш бий болсон дараах дэвшилтэт байдлыг дурдах нь зүйтэй болов уу. Үүнд:
1. Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын иргэний паспортыг 1999-2003 онд Монгол Улсын иргэний үнэмлэхээр солих ажил ид явагдаж байсан. Энэ ажлын үр дүнд Монгол Улсын иргэний бичиг баримтын зураг болон хаягийн сангийн мэдээлэл шинэчлэгдсэн.
2.Улсын бүртгэлийн нэгдсэн тогтолцооны үе 2008 он: Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан С.Баярын Засгийн газар “Таван төгөлдөршил”-ийг бүрдүүлэхээр дэвшүүлж байсан. Үүний нэг нь бүртгэлийн нэгдсэн тогтолцоог бий болгох байсан. Иргэний бүртгэл мэдээллийн улсын төв, Үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газар, Улсын бүртгэлийн албыг нэгтгэн Улсын бүртгэлийн ерөнхий газар байгуулагдсан нь бүртгэл нэгдсэн тогтолцоог буй болгох эхлэл байсан юм.
3. Иргэний шинэчилсэн бүртгэл 2009-2012 он: Бүртгэлийн нэгдсэн тогтолцооны үндэс болсон иргэний шинэчилсэн бүртгэл нь том ололт дэвшил байсан.
4. Улсын бүртгэлийн эх нотлох баримтын цахимжуулалт 2011 оноос өнөөг хүртэл явагдаж байна. Энэ нь төрийн үйлчилгээг цахимаар үзүүлэх үндэс суурийг тавьсан юм.
5. Улсын бүртгэлийн үйлчилгээг 2020 оноос иргэн хуулийн этгээдэд цахимаар хүргэх ажлыг шинэ шатанд гарган, орон зай цаг хугацаанаас үл хамааран олон улсын стандарт шаардлагыг хангасан үйлчилгээ нэвтрүүлсэн.
Сүүлийн жилүүдэд танай байгууллагаас хэрэгжүүлсэн онцлох ажил?
Сүүлийн жилүүдэд бүртгэлийн байгууллагын зүгээс иргэн, хуулийн этгээдэд ил тод, үр нөлөөтэй, цахим үйлчилгээ үзүүлэхийг зорин ажиллаж байна. Энэ хүрээнд бүртгэлийн үйлчилгээний шат дамжлагыг бууруулах, процесс ажиллагааг багасгах, энгийн хялбар болгож хүртээмжтэй хүргэхэд анхаарсан. Улмаар бодлогын томоохон өөрчлөлт орсон нь нийслэл, хороо бүрт байсан албан хаагчдаа зохион байгуулалтын хувьд төв болон цэгийн системд шилжүүлсэнээр нэг чиглэлийн 6 төрийн үйлчилгээ үзүүлдэг байсныг иргэн хуулийн этгээд өөрт ойр байгаа бүртгэлийн цэг эсвэл төвөөс харьяалал харгалзахгүй авдаг болсон нь онцлох ажил юм.
Иргэдэд үзүүлж буй үйлчилгээ болоод цахимжилтын давуу талыг та юу гэж харж байна вэ?
Улсын бүртгэлийн байгууллага өөрөө төрийн байгууллагууд дунд цахим шилжилтээр тэргүүлэх байр суурийг эзэлдэг гэж хувьдаа үздэг. Жишээ нь төрийн үйлчиллэгээний имонгол платпорм дээр 156 төрлийн лавлагаа үйлчилгээ нэвтрүүлэн иргэн хуулийн этгээдийн хамгийн их үйлчиллэгээ авдаг цонх нь болсон байна. Орон зай цаг хугацаанаас үл хамаарсан түргэн шуурхай, санхүүгийн таатай үйлчиллэгээ бидний амжилтын цөм юм. Төрийн үйлчиллэгээний 24/7 үйлчиллэгээ үүний тод жишээ.
Танай дүүргийн бүртгэлийн хэлтсийн онцлог, тулгардаг асуудлууд юу байна вэ?
Манай Улсын бүртгэлийн хэлтэс нь харьцангуй төвдөө байршилтай тул асуудал гайгүй байдаг. Цаг үеийн шинжтэй ажлын үеэр тухайлбал сонгуулийн ажил, архивын хувийн хэрэг нүүх зэрэгт л ачаалал нэмэгддэг. Бусдаар бол өдөр тутмын ажлын явц хэвийн үргэлжлээд л явна.
Цаашдын төлөв болон анхаарах асуудал юу байна вэ?
Улсын бүртгэлийн байгууллагын цахим үйлчилгээг төрийн болон тусгай байгууллагууд авч хэрэглэх хэрэглээ нь төдийлөн хангалттай бус байна. Энэ нь лавлагаа олголтын үйлчилгээ хуучин хандлага, цаасан суурьтай хэрэглээ өнөөдрийг хүртэл үргэлжилсээр байгаагаас харагддаг. Иймд төрийн байгууллагууд хоорондын мэдээлэл дамжуулах ажилд хамтран ажиллах, эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх, бүртгэлийн сангийн нууцлал аюулгүй байдал, хадгалалт хамгаалалтыг шинэ түвшинд гаргах шаардлагатай гэж харж байна. Өнөөдрийн цахимын дараагийн шат болох хиймэл оюун ухаан бүхий бүртгэлийн үйлчилгээг нэвтрүүлэх, түүнд тохирсон ур чадвар, мэдлэг дадалтай хүний нөөцийг бэхжүүлэх асуудал нэн чухал байна. Бид хүний эрх, тэгш байдлыг дээдлэн төр өөрт байгаа мэдээллийг иргэн болон хуулийн этгээдээс нэхэхгүй байх, аюулгүй, ил тод үйлчилгээг үзүүлэхэд зорин ажиллаж байна.
Удахгүй баяр нь болох гэж буй хамт олондоо хандаж хэлэх үг?
Монгол Улсад бүртгэлийн байгууллага үүсэж хөгжин 85 жилийн ойтойгоо золгож байна. Бүртгэлийн байгууллагад мөр зэрэгцэн ажиллаж байсан, одоо ажиллаж байгаа хамт олондоо 85 жилийн ойн баярын мэндийг хүргэж эрүүл энх, аз жаргал, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөн мэндчилж байна. Энэхүү байгууллагадаа хөдөлмөр зүтгэлээ зориулж, гайхамшигтай 85 жилийн түүхийг бүтээлцсэн улсын бүртгэлийн байгууллагын үе үеийн албан хаагч нараараа үргэлж бахархаж явдаг даа.
