Улсын бүртгэлийн байгууллага үүсэж хөгжсөний түүхт 85 жилийн ойн хүрээнд Сонгинохайрхан дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийг онцолж байна.
Хэлтсийн дарга Б.Энхболд:“Төрийн үйлчилгээний чанар сайжрах тусам иргэдийн итгэлцлэл нэмэгдэнэ”
Танай дүүргийн бүртгэлийн хэлтэс хэдэн онд байгуулагдсан бэ? Анхны үеийн онцлогийг дурдана уу.
Нийслэлийн Сонгинохайрхан дүүрэг нь Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн дагуу зохион байгуулалтын өөрчлөлтөөр Улаанбаатар хотын Октябрын районоос өрх тусгаарласан түүхтэй. Монгол Улсын Их Хурлын 1992 оны 18-дугаар тогтоолын СХД-ийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурал 100 Төлөөлөгчийн бүрэлдэхүүнтэйгээр анхны хуралдаанаа хийж СХД-ийг байгуулах тухай тогтоолыг 1992 оны 10 сарын 1-ний өдөр гаргаж байсан. Тухайн үед иргэний бүртгэлийн байцаагчийн орон тоо, бүтцийг СХД-ийн Засаг даргын Тамгын газраас, удирдлага мэргэжил арга зүйгээр Иргэний бүртгэл, мэдээллийн улсын төвөөс ханган ажиллаж байсан. 2001 онд иргэний тасаг болон өөрчлөгдөж, 2 орон тоо нэмэгдэж байсан. 2009 оноос /иргэн, эд хөрөнгө, хуулийн этгээдийн бүртгэл нэгдэж/ дүүргүүд улсын бүртгэлийн хэлтэс болж, бүтэц зохион байгуулалтанд өөрчлөлт орж байсан байна. Тухайн үеийн хэлтсийн даргаар Р.Салдатхан ажиллаж байсан.
Улсын бүртгэлийн байгууллагын хувьд цахим шилжилтээрээ түүчээлж байгаа төрийн байгууллагын томоохон төлөөлөл болж бүртгэлийн 153 үйлчилгээг цахимаар болон бүртгэгчээр дамжуулан үзүүлж байна. Энэ оны 3 дугаар улирлын байдлаар тус хэлтэс нь 185950 иргэн, хуулийн этгээдэд хууль тогтоомжид заасны дагуу улсын бүртгэлийн үйлчилгээг үзүүлсэн байна.
Та өөрийн байгууллагадаа ажиллаж байх хугацаандаа хамгийн тод харсан өөрчлөлт, ахиц дэвшил юу байсан бэ?
Миний бие 2025 оны 3 сараас хэлтсийн даргын албан үүргийг хүлээн авч ажиллаж байна. Тус дүүрэг нь 120,6 мянган га газар буюу Нийслэлийн газар нутгийн 25,5%-тай тэнцэхүйц нутаг дэвсгэртэй. 2024 оны жилийн эцсийн байдлаар 96524 өрхийн 343469 хүн амтай. Засаг захиргааны анхан шатны нэгж 43 хороотой. Иргэдэд төрийн үйлчилгээг түргэн шуурхай, хүртээмжтэй хүргэх ажлын хүрээнд тус хэлтэс дүүрэг, Драгон, Баянхошуу төв, Өнөр, Толгойт цэг гэсэн 4 үйлчилгээний цэгээр дамжуулан төрийн үйлчилгээг иргэн, хуулийн этгээдэд үзүүлж байна. Төрийн үйлчилгээг авахын тулд иргэд, олон цагаар урт дараалалд зогсож, цаг хугацаа, мөнгө санхүү их зарцуулдаг байсан бол одоо улсын бүртгэлийн үйлчилгээг төвлөрсөн төвөөс үзүүлсэнээр төрийн бүтээмж нэмэгдэж иргэдэд ойртон, албан хаагчдын ажлын ачааллыг тэнцвэржүүлэх, төрийн үйлчилгээний чанарыг сайжруулах зэрэг эерэг нөлөө гарах олон талын ач холбогдол бүхий ажлын эхлэл болсон гэж харж байна.
Сүүлийн жилүүдэд танай байгууллагаас хэрэгжүүлсэн онцлох ажил юу вэ?
Монгол Улсын Засгийн газрын 4 дүгээр сарын 4-ний өдрийн 166 дугаар тогтоолоор баталсан “Шинэ сэргэлтийн бодлого”, 183 дугаар тогтоолоор баталсан “Шинэ хоршоо хөдөлгөөн” арга хэмжээг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын даргын өгсөн үүрэг даалгаварын дагуу Говь-Алтай, Ховд аймаг руу 5 дугаар сарын 1-нээс томилогдон ажилласан. Уг ажлын хүрээнд Бигэр сумын 5 багийн 433 өрхийн 2000 гаруй иргэдэд Засгийн газрын бодлого шийдвэрийг сурталчилан шинээр байгуулагдаж байгаа хоршооны талаар мэдээлэл хийж, шинэ хоршоо 79, шинэ нөхөрлөл 1, нэмэлт өөрчлөлт 8, хязгаарлагдмал хувьцаат компани 2, нэрийн баталгаажуулалт 131-ийг тус тус хийсэн байна. Мөн дүүргийн хэмжээнд 6 хоршоо шинээр байгуулж, иргэн, аж ахуйн нэгжүүдэд хоршоо байгуулах талаар зөвлөгөө мэдээлэл өгч, сурталчилан ажиллаж байна.
Монгол Улсын Засгийн газрын 2020 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдрийн 206 дугаар тогтоолын хэрэгжилтийг хангах ажлын хүрээнд “Гэр бүлийн таатай орчныг бүрдүүлэх, иргэдэд төрийн үйлчилгээг хүртээмжтэй, чирэгдэлгүй хүргэх үүднээс дүүргийн Засаг дарга, Засаг даргын Тамгын газарт хүсэлт тавьж, дүүргийн нутгийн захиргааны төв байранд “Гэрлэх ёслол”-ын өргөөтэй болсон.
Түүнчлэн, бүртгэлийн үйлчилгээ үзүүлж байгаа Драгон нэгдсэн төвийг “Шинэ Драгон терминал”-ын 5 давхарт, 1 дүгээр хорооллын арын зам дагуу байршиж байсан Өнөр цэгийг 16 дугаар хорооны шинэ байр луу нүүлгэж, улсын бүртгэлийн үйлчилгээг иргэн хуулийн этгээдэд үзүүлж эхэлсэн. Бид 2026 онд Архив, улсын бүртгэлийн хэлтсийн цогцолбор байрыг бариулахаар улсын төсөвт суулгаж, бэлтгэл ажлыг ханган ажиллаж байна.
Иргэдэд үзүүлж буй үйлчилгээ, цахимжилтын давуу талуудын талаар та ямар байр суурьтай байдаг вэ?
Тус дүүргийн 21 дүгээр хороо 60 гаруй км-ын зайд байрладаг, тухайн хорооны иргэд төрийн үйлчилгээг авахад маш хүндрэлтэй байдаг ч бид дүүргийн дэмжлэгээр “Хурдан” машиныг 43 хороонд ажиллуулж, өнөөдрийн байдлаар 25000 иргэн үйлчилгээ авсан гэсэн үзүүлэлттэй байна.
Улсын бүртгэлийн үйлчилгээг түргэн шуурхай хүртээмжтэй, чирэгдэлгүй болгох үүднээс Сонгинохайрхан дүүрэг, Драгон, Баянхошуу, Өнөр цэгүүдэд байршуулсан байсан улсын бүртгэлийн цахим машиныг Жаргалант тосгон дахь 21 дүгээр хороо, 1 дүгээр хорооллын арын дэнжийн 31 дүгээр хороо, зүүн салааны зуслангийн суурьшмал бүс болох 25 дугаар хороонд тус тус байршуулж иргэдийг улсын бүртгэлийн үйлчилгээг авах нөхцөл боломжоор хангасан.
Танай дүүргийн бүртгэлийн хэлтсийн онцлог юу вэ? Мөн иргэдийн зүгээс хүсэх хүлээлт нь ямар түвшинд байна вэ?
Сонгинохайрхан дүүрэг нь Нийслэлийн хэмжээнд хүн амын тоогоор 2-т ордог, гэр хороолол ихтэй, нутаг дэвсгэрийн хэмжээ том. Тиймээс улсын бүртгэлийн үйлчилгээг хөгжлийн бэрхшээлтэй болон өөрөө ирэх боломжгүй иргэдэд зөөврийн тоног төхөөрөмжөөр үзүүлдэг. Мөн тус дүүрэг нь хотын ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу нутаг дэвсгэрийн 30-40 хувь нь дахин төлөвлөлтөнд орохоор төлөвлөгөөнд тусгагдаад, орон сууцжуулах төслийн ажил явагдаж байна. Хүн ам ихтэй дүүргийн нэг учраас үйлчилгээ авах иргэдийн тоо их, үүнийгээ дагаад иргэдийн хүлээлт нь улам өндөр түвшинд байна. Энэ нь бидний үйлчилгээний чанар, ил тод, байдлыг шинэ түвшинд гаргах шаардлага тавьж байна.
Дараагийн 5-10 жилд бүртгэлийн байгууллага ямар чиглэлд хөгжих ёстой гэж үзэж байна вэ?
Сүүлийн жилүүдэд иргэдийн төрийн үйлчилгээг цахимаар авах идэвх, мэдээлэл шаардах эрхийн ашиглалт, гомдол, санал хүсэлтээ илэрхийлэх байдал мэдэгдэхүйц нэмэгдсэн. Өөрөөр хэлбэл иргэд төрийн үйлчилгээний чанарт шууд нөлөөлөх, оролцоогоо илүү ухамсарлаж идэвхтэй болсон. Хүлээлтийн хувьд бол иргэдийн хүлээлт өмнөхөөсөө илүү шударга, хурдан, ил тод, хүртээмжтэй үйлчилгээг биднээс шаардах түвшинд очсон гэж харж байна. Итгэлцлэлийн хувьд төрийн үйлчилгээний чанар сайжрах тусам иргэдийн итгэлцлэл нэмэгддэг.
Та хувь хүний хувьд болон байгууллагын хувьд цаашид ямар зорилго тавьж ажиллаж байна вэ?
Цаашид, 1. Үйлчилгээний чанар хүртээмжийг бүрэн сайжруулах, иргэдэд хүрэх үйлчилгээний хурд чанарын стандартыг шинэ түвшинд гаргах, бүх үйлчилгээг ил тод, ойлгомжтой, алдаагүй, хүлээлтгүй болгох,
2. Бүртгэлийн мэдээллийн үнэн зөв, аюулгүй байдлыг бүрэн баталгаажуулах, мэдээллийн давхардал зөрүүг арилгах, системийн найдвартай ажиллагааг сайжруулах.
3. Үйлчилгээг бүрэн цахимжуулах, иргэдийн оролцоонд суурилсан шинэ соёлыг төлөвшүүлэх, иргэд хаанаас ч ямар ч төхөөрөмжөөс саадгүй үйлчлүүлэх нөхцөл бүрдүүлэх.
4. Мэргэшсэн, хариуцлагатай, харилцааны өндөр соёлтой хамт олон байх зэрэг хэд хэдэн зорилготой ажиллаж байна.
Улсын бүртгэлийн байгууллагын 85 жилийн ойн баярын мэндчилгээ дэвшүүлнэ үү?
Улсын бүртгэлийн байгууллага үүсэж хөгжсөний түүхт 85 жил, Бүртгэлийн нэгдсэн тогтолцоонд шилжсэний 16 жилийн ойг угтаж 85 жилийн турш иргэн бүрийн эрх зүйн баталгааг хангаж, төрийн үйлчилгээг үнэн зөв, шударга, тасралтгүй хүргэж ирсэн нь манай хамт олон, ахмадуудын маань нөр их хөдөлмөр туршлага зүтгэлийн үр дүн юм. Энэ түүхэн өдрийг бидэнтэй хамт өнгөрүүлсэн үе үеийн ахмад ажилтнууддаа гүн талархал илэрхийлж, өнөөдөр ажил үүргээ нэр төртэй гүйцэтгэн яваа хамт олондоо ажлын амжилт, хөгжил дэвшил, гэр бүлд нь аз жаргал хүсье.
Түүнчлэн, өнөө цагт иргэдэд шударга, чанартай үйлчилгээг хүргэхийн төлөө өдөр бүр хичээн зүтгэж буй хамт олондоо амжилт бүтээлийн дээдийг хүсье.
Эрхэм иргэд та бүхэндээ Улсын бүртгэлийн салбарын үйлчилгээг сонгон хэрэглэж, бидэнд итгэл хүлээлгэж, ирсэнд талархал илэрхийлье. Цаашид илүү ил тод, хүртээмжтэй, найдвартай үйлчилгээг хүргэхийн төлөө бид үргэлж хичээн ажиллах болно.
