Хэлтсийн дарга Б.Саранчимэг: Иргэн бүрийн амьдралын түүх, эрхийн баталгааг бүртгэлээр хамгаална гэдэг бол нарийн, мөн тасралтгүй шинэчлэл шаарддаг хариуцлагатай ажил
Улсын бүртгэлийн байгууллагын түүхт 85 жилийн ойн хүрээнд Сэлэнгэ аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийг онцолж байна.
1. Сэлэнгэ аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтэс хэдэн онд байгуулагдсан бэ? Анхны үеийн онцлог юу байв?
Засгийн газрын 2008 оны 78 дугаар тогтоолоор батлагдсан “Монгол Улсад бүртгэл, мэдээллийн нэгдсэн тогтолцоог бий болгох үндэсний хөтөлбөр”, мөн 2008 оны 64 дүгээр тогтоол, Тэргүүн шадар сайдын 2009 оны 28 дугаар тушаал, Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын даргын 2008 оны 386 дугаар тушаал, Сэлэнгэ аймгийн Засаг даргын 2009 оны 219 дугаар захирамжийн үндсэн дээр Сэлэнгэ аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтэс анх байгуулсан.
Хэлтэс нь дарга, хоёр хяналтын улсын байцаагч, иргэний бүртгэл, эд хөрөнгийн эрхийн бүртгэл, хуулийн этгээдийн бүртгэлийн чиглэлийн мэргэжилтнүүд болон дэмжих үүрэг бүхий ажилтнуудтай, нийт 17 орон тоотойгоор үйл ажиллагаагаа эхлүүлсэн. Тухайн үед бүртгэлийн салбарын эрх зүйн орчин шинэ, байгууллагын бүтэц шинэ, зорилт бодлого ч шинэлэг байсан гэдгийг онцлох нь зүйтэй.
Шинэ Засгийн газраас дэвшүүлсэн “Таван төгөлдөршил”-ийн нэг зорилт нь улсын бүртгэл, мэдээллийн нэгдсэн тогтолцоог бий болгох явдал байв. Үүнд эхний ээлжид улс орон даяар хаягжилтын нэгдсэн системийг нэвтрүүлэх, иргэний ухаалаг үнэмлэх олголтыг эхлүүлэх, хил нэвтрэх болон цагаачлалын бүртгэлийг нэг мөр болгох, эд хөрөнгийн эрхийн бүртгэлийн тогтолцоог боловсронгуй болгох зэрэг цогц зорилтууд багтсан. Эцэст нь үндэсний хэмжээний мэдээллийг нэгтгэх “Үндэсний өгөгдөл мэдээллийн төв”-ийг байгуулах зорилтыг дэвшүүлж, эдгээр бодлого шат дараатай хэрэгжиж эхэлсэн нь бүртгэлийн салбарын ажилтнуудын нөр их хөдөлмөрийн үр дүн байлаа.
2. Та ажилласан хугацаандаа хамгийн тод харсан өөрчлөлт, ахиц дэвшил юу байсан бэ?
Төрийн байгууллагын өөрчлөлт ихэнхдээ өдөр тутмын ажилд төдийлөн мэдрэгдээд байдаггүй. Харин улсын бүртгэлийн байгууллага эрх зүйн орчин, хүний нөөцийн бодлого, үйлчилгээний шинэчлэл, төсөл хөтөлбөрийн хэрэгжилтээрээ богино хугацаанд асар их өөрчлөлт хийсэн.
Иргэний баримт бичгийн зөрчлийг арилгах аян, иргэний шинэчилсэн бүртгэл, ухаалаг үнэмлэх олголт, эд хөрөнгийн болон хуулийн этгээдийн бүртгэлийн цахимжилт, үндэсний гадаад паспортын шинэчлэлт зэрэг томоохон ажлууд шат дараалан хэрэгжсэн. Мөн цахим мэдээллийн үндэсний бааз суурийг бий болгож, шударга сонгуулийн дэд бүтцийг бүрдүүлэхэд манай салбар томоохон хувь нэмэр оруулсан он жилүүд байлаа.
3. Сүүлийн жилүүдэд танай байгууллагаас хэрэгжүүлсэн онцлох ажлууд?
2022–2023 он:
- ХААН банктай хамтран 30 сая төгрөгийн үнэтэй гурван ширхэг КИОСК машиныг аймгийн төв болон хүн ам ихтэй сумдад байршуулж, иргэдэд түргэн шуурхай үйлчилгээ үзүүлэх нөхцөлийг бүрдүүлсэн.
2024 он:
- Гадаад паспорт, хил нэвтрэх хуудсыг анхан шатны нэгжээс олгох шинэчлэлийг хэрэгжүүлж, 11 сум 1 тосгонд уг үйлчилгээг нэвтрүүлэн 1108 захиалга хүлээн авав.
- Эд хөрөнгийн бүртгэлийг сумдаас үзүүлэх ажлыг өргөжүүлж, Баянгол, Сант сумдад анхны бүртгэлийг эхлүүлсэн.
- Хуулийн этгээдийн бүртгэлийн үйлчилгээг Мандал, Сайхан, Хушаат зэрэг 7 суманд нэвтрүүлэв.
- “ДӨТ” 24/7 лавлагааны киоск үйлчилгээг ажиллуулж эхэлсэн.
- Төрийн албаны ерөнхий шалгалтын ирцийг хурууны хээгээр баталгаажуулах системийг ашиглан шалгалтыг амжилттай зохион байгуулав.
- Иргэний бүртгэлийн архивын баримтын тооллого, бүртгэлжүүлэлтийн ажлыг хийж, нийт 2096 байнгын хадгаламжийн нэгжийг бүртгэв.
Явуулын үйлчилгээ:
- Эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж буй иргэд, өндөр настай болон хөдөлгөөний хүндрэлтэй хүмүүст бүртгэлийн үйлчилгээг зөөврийн төхөөрөмжөөр хүргэж ажиллав.
- Нийт 2760 төрлийн бүртгэлийн үйлчилгээг сум, тосгонд хөдөлгөөнт байдлаар үзүүлсэн.
4. Үйлчилгээний цахимжилтын давуу талын талаар?
Улсын бүртгэлийн байгууллага анх удаа бүртгэлийн үйлчилгээг бүхэлд нь цахим хэлбэрт шилжүүлж, төрийн үйлчилгээний хүртээмжийг эрс сайжруулсан. Өнөөдөр иргэн бүрийн гар утсанд ашиглаж буй E-Mongolia аппликейшний үндсэн суурь нь улсын бүртгэлийн цахим мэдээллийн нэгдсэн тогтолцоо юм.
5. Танай орон нутгийн бүртгэлийн байгууллагын онцлог, сорилт?
Сэлэнгэ аймаг нь хүн ам олноор төвлөрсөн Зүүнхараа (Мандал), Хөтөл (Сайхан) хотуудтайгаараа онцлог. Эдгээр сумдад эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн тусгай мэргэжилтэн ажилладаг нь бусад аймгаас ялгарах давуу тал.
Мөн Монгол–Оросын хилийг хялбаршуулсан журмаар нэвтрэх үнэмлэхийг орон нутагтаа олгодог цөөн аймгийн нэг бөгөөд 2024 онд 23,502, 2025 оны хагас жилийн байдлаар 9,832 үнэмлэх олгосон байна.
6. Дараагийн 5–10 жилд бүртгэлийн байгууллагын хөгжлийн чиглэл?
Эрх зүйн шинэчлэлийн үндсэн дээр бүртгэлийн үйлчилгээг бүрэн цахим хэлбэрт шилжүүлэх, цаасан суурьт баримтыг багасгах, мэдээллийн аюулгүй байдлыг улам сайжруулах нь салбарын дунд болон урт хугацааны гол зорилт байх ёстой.
Монгол Улсад бүртгэлийн байгууллага үүсэж, хөгжсөний түүхт 85 жилийн ойг тохиолдуулан улс орныхоо тусгаар тогтнол, эв нэгдэл, хөгжил дэвшилд мэдлэг, хүч хөдөлмөрөө зориулан ажиллаж буй нийт бүртгэлийн салбарын ажилтан, албан хаагчид, тэдний гэр бүл болон ахмад ажилтнууддаа Сэлэнгэ аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн нэрийн өмнөөс болон хувиасаа халуун мэндийн дэвшүүлье.
