ИРГЭНИЙ УЛСЫН БҮРТГЭЛ ХӨТЛӨХ ЖУРАМ

Хэлэлцүүлэгт санал хүсэлтээ бичих

Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдын 2017 оны А/дугаар тушаалын хавсралт / Төсөл /

ИРГЭНИЙ УЛСЫН БҮРТГЭЛ ХӨТЛӨХ ЖУРАМ
Нэг. Нийтлэг үндэслэл
1.1.Иргэний улсын бүртгэлийг хөтлөхдөө Монгол Улсын Үндсэн хууль, Иргэний хууль, Гэр бүлийн тухай хууль, Харьяатын тухай хууль, Монгол Улсын иргэн гадаадад  хувийн хэргээр  зорчих, цагаачлах тухай хууль, Улсын бүртгэлийн ерөнхий хууль, Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хууль, Гадаадын иргэний эрх зүйн байдлын тухай хууль болон холбогдох бусад хууль тогтоомж, энэхүү журмыг мөрдөнө.

1.2.Эрх бүхий улсын бүртгэгч /цаашид “улсын бүртгэгч” гэх/ нь иргэний улсын бүртгэлийг хөтлөхдөө нотлохбаримт бичгийнмэдээллийг  үндэслэн иргэний улсын бүртгэлийн мэдээллийн сан /цаашид “мэдээллийн сан” гэх/-д холбогдох мэдээллийг үнэн зөв оруулж, иргэний улсын бүртгэлийн маягт /цаашид “ИУБ маягт” гэх/, төрсний, гэрлэсний гэрчилгээг хэвлэж, бүртгэлийн дэвтэр болон бусад гэрчилгээ /цаашид “гэрчилгээ” гэх/-нд бичилт хийнэ.
1.3.Улсын бүртгэгч ньИУБ маягт, бүртгэлийн дэвтэр, гэрчилгээнд гарын үсэг зурж, гарын үсгийн тайллыг бичиж, улсын бүртгэгчийн хувийн дугаар бүхий тэмдгээр баталгаажуулна.
1.4.ИУБ маягт, бүртгэлийн дэвтэрт иргэнээр гарын үсэг зуруулж, гэрчилгээг олгоно.
1.5.Эцэг/эх/ тогтоосны, үрчилсний, овог, эцэг/эх/-ийн нэр, нэр өөрчилсний, хүйс өөрчлөгдсөний бүртгэлийг хөтөлж, “Төрсний гэрчилгээ”-г сольж олгохдоо төрсний бүртгэлийн дугаарыг тэмдэглэнэ.
1.6.ИУБ маягт, бүртгэлийн дэвтэр, гэрчилгээнд бичигдсэн дугаар нь адил байна. ИУБ маягт, бүртгэлийн дэвтэр, гэрчилгээний дугаарыг жил бүрийн 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөр дуусгавар болгож, дараа оны ажлын эхний өдрөөс эхлэн 01 дугаараас бүртгэл хөтөлнө.
1.7.Сумын улсын бүртгэгч нь ИУБ маягтын А, Б талыг бүртгэл хөтөлсөн өдрөөс хойш ажлын 7 өдрийн дотор аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтэст, хорооны улсын бүртгэгч нь ажлын 3 өдрийн дотор дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтэст хүргүүлнэ.
1.11.Улсын бүртгэгч нь иргэний улсын бүртгэл хөтлөхөд үндэслэсэн мэдээлэл бүхий нотлох баримт, бүртгэлийн дэвтэр, гадаадад зорчих эрхийн бүртгэлийн “Мэдүүлгийн хуудас”, ИУБ30 маягтыг аймаг, нийслэлийн Улсын бүртгэлийн байгууллагын Иргэний бүртгэлийн архивт жил бүрийн 12 дугаар сарын 31-ний єдрєєр тасалбар болгон хадгаламжийн нэгж үүсгэн, хүлээлгэж єгнє.
1.12.Улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын санхүүгийн асуудал хариуцсан нэгж нь бүртгэлийн дэвтэр, маягт, гэрчилгээгээр хангаж, зарцуулалтад нь хяналт тавина.
1.13.Энэхүү журмын 12.9, 12.10, 13.1, 14.1, 15.1-д заасан бүртгэлийн маягтыг аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтэс нь ажлын 7өдрийн дотор, дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтэс нь ажлын 3 өдрийн дотор улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын Иргэний бүртгэлийн газарт ирүүлнэ.
1.14.Бүртгэлийн дэвтэр, гэрчилгээнд бичилтийг зөвхөн хар өнгийн бэхээр гаргацтай цэвэр бичнэ.
1.15.Бүртгэлийн дэвтэр, гэрчилгээнд бичилтийг буруу, нотлох баримтын мэдээллээс зөрүүтэй болон дутуу бичих, товчлох, үг, үсэг, тоог баллах, засварлахыг хориглоно.
1.16.Аймаг, нийслэлийн Улсын бүртгэлийн газар, хэлтэс,Дипломат төлөөлөгчийн газарнь бүртгэлийн тоон мэдээ, тайланг сар бүрийн 25-ны өдрийн байдлаар гаргаж, Иргэний бүртгэлийн газарт цаасан болон цахим хэлбэрээр ирүүлнэ.
Хоёр. Төрсний бүртгэл хөтлөх
2.2.Төрсний бүртгэлийг цахимаар хөтлөхдөө эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын мэдээллийн сан дахь төрөлтийн мэдээллийг үндэслэнэ.
2.3.Монгол Улсын иргэнд Монгол Улсын иргэний регистрийн дугаар олгоно.Регистрийн дугаарыг буруу бичих, давхардуулан олгох, хүйсийг сольж олгохыг хориглоно.
2.4.Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт гадаадын иргэн, харьяалалгүй эцэг, эхээс төрсөн хүүхдэд Монгол Улсын иргэний регистрийн дугаар олгохыг хориглоно.
2.5.Иргэний улсын бүртгэлд бүртгүүлээгүй 1-ээс дээш настай хүүхдийг Иргэний баримтын архивын “Төрөлт бүртгэлгүй тухай лавлагаа” эсхүл хяналтын улсын байцаагчийн дүгнэлтийг үндэслэн бүртгэл хөтлөнө.
2.6.Гэрлэлтээ бүртгүүлээгүй эцэг, эхийн дундаас тєрсєн хүүхдийг эцгээр овоглох бол эцэг тогтоож бүртгэсэн тухай тэмдэглэл үйлдэнэ. Эцэг тогтоосны бүртгэлийг давхардуулан хөтлөхгүй.
2.7.Гэрлэлтээ бүртгүүлээгүй эцэг, эхийн дундаас тєрсєн хүүхдийг эцэг, эхийн хүсэлтээр эхээр овоглох бол эцгийн мэдээллийг зөвхөн “Эцгийн мэдээлэлхэсэг”-т оруулж болно.
2.8.Иргэний хуулийн 15.2-т заасны дагуу иргэний эрх зүйн бүрэн чадамжтай гэж тооцсон шүүхийн шийдвэрийг үндэслэн18 насанд хүрээгүй эцгээр хүүхдийг овоглох бол “Эцэг тогтоож бүртгэсэн” тухай тэмдэглэл үйлдэнэ.
2.9.Олдмол хүүхдийг бүртгэхдээ “Төрөлтийн мэдээлэл хэсэг”-ээс олдмол төлөвийг сонгож, бүртгүүлсэн иргэн, байгууллагын мэдээллийг дэлгэрэнгүй тэмдэглэнэ.
2.10.Эцэг, эхийн хэн нэг нь Монгол Улсын иргэн, нөгөө нь гадаад улсын иргэн эсхүл харьяалалгүй хүн бол тэдний дундаас төрсөн хүүхдийн бүртгэлийг хөтлөхдөөНэрийн санд ургийн овог, эцэг /эх/-ийн нэр, нэрийн галигийг нотлох баримтыг үндэслэн оруулна.
Гурав. Гэрлэсний бүртгэл хөтлөх
3.1.Улсын бүртгэгч нь Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлд заасны дагуу гэрлэсний бүртгэлийг хөтөлнө.
3.2.Гэрлэсний бүртгэлд бүртгүүлэхийг хүсэгчдийн хэн нэг нь гадаад улсын иргэн, харьяалалгүй хүн бол өргөдлөө эх хэлээрээ бичиж, албан ёсны орчуулгыг хавсаргасан байна.
3.3.Гэрлэхийг хүсэгчид өргөдөлдөө ургийн овог, эцэг /эх/-ийн нэр,нэр, гэрлэлт бүртгүүлэхэд сайн дураар харилцан зөвшөөрсөн тухай бичиж,Гэр бүлийн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлд заасан гэрлэлт бүртгүүлэхэд харшлах шалтгаан байхгүй тухай нотолсон байна.
Дөрөв. Гэрлэлт дуусгавар болсны бүртгэл хөтлөх
4.1.Улсын бүртгэгч нь Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 8 дугаар зүйлд заасны дагуу гэрлэлт дуусгавар болсны бүртгэлийг хєтєлнє.
4.2.Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн8.1.3-т заасан баримт бичиг байхгүй иргэн гэрлэлтээ захиргааны журмаар цуцлуулах бол Иргэний баримтын архиваас олгосон лавлагааг үндэслэж бүртгэл хөтөлнө.
4.3.Гэрлэлтээ шүүхийн журмаар цуцлуулсан  иргэн Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 8.3.2-т заасан баримт бичиг байхгүй болшүүхийн шийдвэрийн баталгаажсан хуулбарыг үндэслэн бүртгэл хөтөлнө.  
4.4.Гэрлэлтийн гэрчилгээнд хүчингүй тэмдэглэгээ хийж, гэрлэлт цуцлуулсны бүртгэлийн нотлох баримтад хавсаргана.
Тав. Гэрлэлт сэргээсний бүртгэл хөтлөх
5.1.Улсын бүртгэгч нь Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлд заасны дагуу гэрлэлт сэргээсний бүртгэлийг хөтөлнө.
5.2.Гэрлэлт сэргээсний бүртгэлийг хөтлөхдөө нөхөр, эхнэрийг заавал байлцуулна.
5.3.Мэдээллийн сангийн гэрлэсний бүртгэлийн “сэргээсэн” төлөвийг сонгож,бүртгэлийг хөтөлнө.

5.5.Гэрлэсний бүртгэлийн дэвтэр дээр гэрлэлт сэргээсэн тухай тэмдэглэнэ.

Зургаа. Эцэг/эх/ тогтоосны бүртгэл хөтлөх
6.1.Улсын бүртгэгч нь Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлд заасны дагуу эцэг тогтоосны бүртгэлийг хөтөлнө.
6.2.Эцэг /эх/ нь хүндэтгэн үзэх шалтгааны улмаас бүртгэлийн байгууллагад биечлэн ирэх боломжгүй бол “Эцэг/эх/-ийн гарын үсэгхэсэг”-т нотариатаар батлуулсан өргөдөлтэй гэж тэмдэглэж, өргөдлийг баримт бичигт хавсаргана.
Долоо. Үрчилсний бүртгэл хөтлөх
7.1.Гэр бүлийн тухай хуулийн 55.8, Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлд заасны дагуу үрчилсний бүртгэлийг хєтєлнє.
7.2.Хүүхэд үрчилсний бүртгэлийг хөтлөхдөө үрчлэн авч байгаа эцэг, эх, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчийг заавал байлцуулна.
7.3. 7-оос дээш насны хүүхдийн зөвшөөрлийг бичгээр авч, нотлох баримтад хавсаргана.
7.4.Төрсний бүртгэлд бүртгэгдээгүй хүүхдийн үрчилсний бүртгэлийг хөтлөх бол төрсний бүртгэлийг эхэлж хөтөлнө.
7.5.Хэрэв үрчлэгдэж байгаа хүүхдийн мэдээлэл нь мэдээллийн санд бүртгэгдээгүй, төрсний бүртгэлийн эх нотлох баримт бичиг Иргэний баримтын архивт байхгүй бол хүүхдийн насыг хяналтын улсын байцаагчийн дүгнэлт, эсхүл шүүхээр тогтоолгоно.
7.6.Олдмол хүүхдийн үрчилсний бүртгэлийг хєтлєхєд үрчлэн авч байгаа эцэг, эх болон асран хамгаалах байгууллагын ажилтныг байлцуулна.
7.7.Хүүхдийн төрсний гэрчилгээг хүчингүй болгож, үрчилсний бүртгэлийн нотлох баримтад хавсаргах ба хүүхдэд шинээр олгох төрсний гэрчилгээнд төрснийбүртгэлийн дугаарыг тэмдэглэнэ.
7.8.Гадаад улсын иргэн, харьяалалгүй хүн Монгол Улсын харьяат хүүхэд үрчлэн авсны бүртгэлийг Гадаадын иргэн, харьяатын асуудал эрхлэх төрийн захиргааны байгууллагын шийдвэрийг үндэслэн Гадаадын иргэний эрх зүйн байдлын тухай хуулийн 25 дугаар зүйлд заасан бүртгэлийн байгууллага хөтөлнө.
7.9. Улсын бүртгэгч нь сум, дүүргийн Засаг даргын “Хүүхэд үрчлүүлэх тухай” шийдвэрийг тухайн оны 1 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөр тасалбар болгож, хадгаламжийн нэгж үүсгэн аймаг, нийслэлийн Улсын бүртгэлийн газар, хэлтсийн Иргэний баримтын архивт хүлээлгэн өгнө.
Найм. Овог, эцэг /эх/-ийн нэр, нэр өөрчилсний бүртгэл хөтлөх
8.1.Улсын бүртгэгч нь Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 12 дугаар зүйлд заасны дагуу овог, эцэг /эх/-ийн нэр, нэр өөрчилсний бүртгэлийг хєтєлнє.
8.2.Овог, эцэг /эх/-ийн нэр, нэр өөрчилсний бүртгэлд бүртгүүлсэн иргэний овог, нэрээр овоглосон хүүхдийн овог, эцэг/эх/-ийн нэрийг засвар өөрчлөлтийн /ИБЗ-1/ бүртгэлээр  тусгана. 
8.4.Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 12.3-т зааснаас бусад үндэслэлээр иргэний овог, эцэг /эх/-ийн нэр, нэр өөрчилсний бүртгэл хөтлөхгүй.
8.5.Овог, эцэг /эх/-ийн нэр, нэр өөрчилсний бүртгэлийг хөтлөж төрсний гэрчилгээг сольж олгохдоо өмнөх төрсний гэрчилгээний дугаарыг тэмдэглэнэ.
Ес. Нас барсны бүртгэл хөтлөх
9.1.Улсын бүртгэгч нь Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 13дугаар зүйлд заасны дагуу нас барсны бүртгэлийг хєтєлнє.
9.2.Нас барсны бүртгэлийг хөтлөхдөө нас барсан иргэний төрсний гэрчилгээ, иргэний үнэмлэхийг хүчингүй болгож, бүртгүүлсэн иргэнд өгнө.
Арав. Хүйс өөрчлөгдсөний бүртгэл хөтлөх
10.2.Хүйс өөрчлөгдсөний бүртгэлд бүртгүүлсэн эцэг/эх/-ийн овог, нэрээр овоглосон хүүхдийн овог, эцэг/эх/-ийн нэрийг өөрчлөх бол засвар өөрчлөлтийн /ИБЗ-1/ бүртгэлээр тусгана. 
Арван нэг. Биеийн давхцахгүй өгөгдлийн бүртгэл хөтлөх
11.1.Улсын бүртгэгч нь Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 15 дугаар зүйлд заасны дагуу биеийн давхцахгүй өгөгдлийн бүртгэлийг хөтөлнө.
11.2.Иргэний регистрийн дугаараар мэдээллийн сангаас хайлт хийнэ.
11.3.Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар харьяат болсон, харьяалал сэргээлгэсэн иргэний мэдээлэл мэдээллийн санд бүртгэгдсэн эсэхийг шалгана.
11.4.Иргэний гарын 10 хурууны хээг тусгай төхөөрөмжөөр авч, иргэний төрсний гэрчилгээ, эцэг/эх/ болон харгалзан дэмжигчийн иргэний үнэмлэхийн мэдээллийг, мэдээллийн сангийн мэдээлэлтэй тулгана.
 11.5.Олон улсын иргэний агаарын тээврийн байгууллага /ICAO/-ийн стандартын дагуу иргэний  зургийг цагаан өнгийн дэвсгэр дээр авч, мэдээллийн санд оруулж, ИУБ31 маягтыг хэвлэнэ. Мэдээллийн үнэн зөвийг нотлуулан иргэнээр гарын үсэг зуруулж, тасалбарыг иргэнд олгоно.
11.6.Гар, хурууны хээ өгөх боломжгүй /гар, хуруугүй/ иргэний биеийн давхцахгүй өгөгдлийн бүртгэлийг хөтлөхдөө тэмдэглэгээ үйлдэнэ.
11.7.Улсын бүртгэгч нь 20-25 иргэний мэдээллээр үүссэн жагсаалтыг 2 хувь хэвлэн, гарын үсэг зурж, хувийн дугаар бүхий тэмдэг даржбаталгаажуулан, жагсаалтыг 250 хүртэлх хуудсаар дэвтэрлэж, аймаг, нийслэлийн Иргэний баримтын архивт шилжүүлнэ. Жагсаалт дахь иргэдийнмэдээллийг зөөврийн цахим хадгалах хэрэгсэлд хуулж, бичлэг хийсэн он, сар, өдөр, аймаг, нийслэл, сум дүүргийн нэрийг бичиж, товьёогжуулж улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны Мэдээллийн технологийн газарт ирүүлнэ.
11.8.Улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын Иргэний бүртгэлийн газрын эрх бүхий ажилтан бүртгэлийн зөрчилгүй ИУБ31 маягтад мэдээллийн сангаас иргэний бүртгэлийн дугаарыг олгоно.
11.9.Биеийн давхцахгүй өгөгдлийн бүртгэлийн мэдээлэл нь зөрсөн, давхардсан, архивын эх нотлох баримттай зөрүүтэй, архиваас эх нотлох баримт нь олдоогүй иргэний мэдээлэл бүхий ИУБ31 маягтыг Хяналтын газар, хэлтэст шилжүүлнэ.
11.10.Иргэний баримтын архиваас хадгалалтын шаардлага хангахгүй тухай шаардахтай, хяналтын улсын байцаагчийн дүгнэлтээр мэдээлэлд өөрчлөлт орсон ИУБ31 маягтыг улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын Иргэний бүртгэлийн газрын эрх бүхий улсын бүртгэгч мэдээллийн сангаас дахин хэвлэж, Иргэний баримтын архивт хүргүүлнэ. >
Арван гурав . Гадаадад зорчих эрхийн бүртгэл хөтлөх

13.2.Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 17.5-д заасан баримт бичигт дараах баримт бичгийг хавсаргана:
13.2.1. 3.5х4.5 см хэмжээтэй цээж зураг 3 хувь /цээж зураг нь олон улсын иргэний агаарын тээврийн байгууллага /ICAO/-ын стандартын шаардлагыг хангасан байна/;
13.2.2.Төлбөр төлсөн баримт.

13.3.Иргэн эрүүл мэндийн шалтгаанаар өөрийн биеэр ирэх боломжгүй бол түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс энэ журмын 13.1, 13.2-т заасан баримт бичгийг хүлээн авч болно.

13.4.Хилийн чанад дахь Дипломат төлөөлөгчийн газраас албан тоотоорирүүлсэн гадаад паспортын захиалгыгулсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын Тамгын газар хүлээн авч бүртгэн, Иргэний бүртгэлийн газарт шилжүүлнэ.

13.5.Улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын Мэдээллийн технологийн газар нь хилийн чанад дахь Дипломат төлөөлөгчийн газраас файлаар ирүүлсэн мэдээллийг хөрвүүлж, зургийг хэвлэн Иргэний бүртгэлийн газарт шилжүүлнэ.

13.6.Хилийн чанад дахь Дипломат төлөөлөгчийн газраас файлаар ирүүлсэн иргэний зураг нь регистрийн дугаартай байна.

13.7.Улсынбүртгэгчнь гадаадад зорчих эрхийн бүртгэлийг хөтлөхдөө мэдээллийн санд дордурдсанмэдээллийгшалгана:

13.7.1.иргэний биеийн давхцахгүй өгөгдөл /гарын хурууны хээ/-ийн бүртгэл болон энэ журмын 13.1, 13.2-т заасан баримт бичгийн мэдээлэл үнэн зөв эсэх;
13.7.2.гадаадад зорчих эрхийгтүдгэлзүүлсэн эсэх;
13.7.3.өмнө олгогдсон гадаад паспорт хүчингүй болсон эсэх;
13.7.4.Монгол Улсын харьяатаас гарсан эсэх.

13.8.Гадаад паспорт дахь эцэг/эх/-ийн нэр, нэрийн латин хөрвүүлгийг Монгол Улсын стандартчлалын Үндэсний зөвлөлөөс тогтоосон стандартаас өөрөөр бичүүлэх хүсэлт гаргасан бол иргэний баримт бичгийг  үндэслэн эрх бүхий улсын бүртгэгч мэдээллийн санд  өөрчлөлтийг тусгана.

13.9.Иргэний улсын бүртгэлийн мэдээллийн сан дахьмэдээлэл нь зөрүүтэй,зөрчилтэй, бүртгэлгүй бол иргэний гадаад паспортын захиалгыг холбогдох нэгжид шилжүүлнэ.

13.10.Улсын бүртгэгч нь мэдээллийн санд иргэний гадаад паспортыг дараах тохиолдолд хүчингүй болгоно:

13.10.1.гадаад паспортын хүчинтэй хугацаа, хуудас дууссан;
13.10.2.иргэний улсын бүртгэлээр овог, эцэг /эх/-ийн нэр, өөрийн нэр, регистрийн дугаар өөрчилсөн;
13.10.3.иргэн гоо сайхан, дүр төрхийн өөрчлөлтийн шалтгаанаар хүсэлт гаргасан;
13.10.4.хилийн чанад дахь Дипломат төлөөлөгчийн газраас ирүүлсэн үндэсний энгийн  гадаад паспорт.

13.11.Хяналтын улсын байцаагчнь мэдээллийн санд иргэний гадаад паспортыг дараах тохиолдолд хүчингүй болгоно:

13.11.1.Гадаад паспортаа гэмтээсэн, үрэгдүүлсэн;
13.11.2.Гадаад паспортын бичилт болон зурагт завсар оруулсан;
13.11.3.Гадаад паспортыг бусдад ашиглуулсан;
13.11.4.Шүүхийн шийдвэрээр гадаад паспортыг хүчингүйд тооцсон;
13.11.5.Хуульд заасан бусад үндэслэлээр.

13.12.Улсын бүртгэгч нь иргэний улсын бүртгэлийн AFIS мэдээллийн сангаас иргэний гадаадад зорчих эрхийн бүртгэл хөтөлсөн тухай “Мэдүүлгийн хуудас”-ыг хэвлэж, бүртгэлийн дугаар бүхий “Олгох хуудас”-ыг иргэнд олгоно.

13.13.Иргэний улсын бүртгэлийн ONLINE мэдээллийн сангаас ИУБ30 маягтыг хэвлэнэ.

13.14.ИУБ30 маягтын А, Б талд иргэний зургийг нааж, А талд наасан зураг дээр улсын бүртгэгчийн хувийн дугаар бүхий тэмдгийг дарж баталгаажуулан, гарын үсэг зурна.

13.15.ИУБ30 маягтыг үйлдвэр хариуцсанулсын бүртгэгчидхүлээлгэн өгнө.

13.16.Үйлдвэр хариуцсанулсынбүртгэгчньИУБ30 маягтынА талд наасан зураг дээр улсын бүртгэгчийн хувийн дугаар бүхий тэмдэгийг дарж баталгаажуулан, гарын үсэг зурж, мэдээллийн санд иргэний гадаадад зорчих эрхийн  бүртгэлийг баталгаажуулна.

13.17.Эрх бүхий байгууллагаас тусгай зөвшөөрөл авсан “Гадаад паспортад бичилт хийх үйл ажиллагаа эрхлэх хуулийн этгээд /Цаашид “Үйлдвэр” гэх/ нь гадаад паспортад бичилт хийх бөгөөд нууцлал, аюулгүй байдлыг бүрэн хангаж ажиллана.

13.18.Үйлдвэр нь Олон улсын иргэний агаарын тээврийн байгууллага /ICAO/-ын стандартын дагуу гадаад паспортын бичилтийг хийнэ.

13.19.Үйлдвэр нь  гадаад паспортын хүргэлтийг хариуцан ажиллах итгэмжлэгдсэн ажилтан /Цаашид “үйлдвэрийн ажилтан” гэх/-ы мэдээллийг улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагад албан бичгээр урьдчилан ирүүлсэн байна.

13.20.Үйлдвэр хариуцсанулсынбүртгэгчнь ИУБ30 маягтынтоон мэдээг хүлээлцэх дэвтэрт бүртгэж, дугтуйлж битүүмжлэн үйлдвэрийн ажилтанд хүлээлгэн өгнө.

13.21.Үйлдвэрийн ажилтан Иргэний бүртгэлийн газраас ажлын өдөрт 2 удаа, нийслэлийн нэгдсэн үйлчилгээний төв /Дүнжингарав, Мишээл, Драгон, Оргил/-ийн салбаруудаас батлагдсан хуваарийн дагуудугтуйлан битүүмжилсэн ИУБ30 маягтыг хүлээн авна.

13.22.Бүрдэл дутуу  ИУБ30 маягтыг үндэслэн гадаад паспортад бичилт хийхийг хориглоно. Энэ тохиолдолд захиалга хүлээн авсан холбогдох нэгжидИУБ30 маягтыгдаруйбуцаана.           

13.23.Үйлдвэрийнажилтан бичилт хийсэн гадаад паспорт, ИУБ30 маягтын А талыг үйлдвэр хариуцсан улсын бүртгэгчид, мэдээлэл бүхий CD-г Иргэний бүртгэлийн газрын гадаадад зорчих эрхийн бүртгэл хариуцсан улсын ахлах бүртгэгчидтус тус хүлээлгэн өгнө.

13.24.Үйлдвэр нь гадаад паспортын бичилт, бэлдэцтэй холбоотой асуудлыг Иргэний бүртгэлийн газарт цаг тухай бүрт нь  мэдэгдэх үүрэгтэй.

13.25.Үйлдвэрийнажилтан нь улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын санхүүгийн асуудал хариуцсан нэгжтэй сар бүрийн 25-ны өдрийн байдлаар бичилт хийсэн гадаад паспорт болон  бэлдэцийн тооцоо хийж, акт үйлдэнэ.

13.26.Улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын болон  хилийн чанадад ажиллаж байгаа Дипломат төлөөлөгчийн газрын эрх бүхий албан тушаалтан гадаад паспортад гарын үсэг зурж, баталгаажуулна.

13.27.Үйлдвэр хариуцсанулсын бүртгэгч ньбичилт хийсэн гадаад паспортыг ИУБ30 маягтын А талын хамт баталгаажуулах эрх бүхий албан тушаалтанд хүргүүлнэ.

13.28.Үйлдвэр хариуцсан улсын бүртгэгч нь бичилт үнэн зөв, тамга, гарын үсгээр баталгаажуулсан эсэхийг хянаад, олголт хариуцсан улсын бүртгэгчид хүлээлгэн өгнө.

13.29.Улсын ахлах бүртгэгч нь Нийслэлийн нэгдсэн үйлчилгээний төвийн эрх бүхий улсын бүртгэгчид баталгаажсан гадаад паспортыг ИУБ30 маягтын А талын хамт жагсаалтаар хүлээлгэн өгнө.

13.30.Тамгынгазар нь гадаад паспортыг баталгаажуулах эрх бүхий албан тушаалтны тамга, гарын үсгийн загварыг хил хамгаалах асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагад албан бичгээр урьдчилан хүргүүлсэн байна.

13.31.Улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага, түүнийорон нутаг дахь салбар, нэгж, хилийн чанадад ажиллаж байгаа Дипломат төлөөлөгчийн газар, эрх олгогдсон шуудангийн үйлчилгээгээр иргэнд гадаад паспортыг олгож болно.

13.32.Олголт хариуцсан улсын бүртгэгч нь мэдээллийн санд “Олгох хуудас”-ын бүртгэлийн дугаарыг уншуулж, гадаад паспортад тамга дарж, гарын үсэг зурж  баталгаажуулсан эсэхийг дахин нягталж,  иргэн, эсхүл шуудангийн ажилтанд хүлээлгэн өгнө.

13.33.Орон нутаг дахь салбар, нэгж, хилийн чанад дахь Дипломат төлөөлөгчийн газар нь гадаад паспортыг хүлээн авмагц, ажлын 2 өдрийн дотор авахыг иргэнд мэдэгдэнэ.

13.34.Гадаад паспорт дахь эцэг /эх/-ийн нэр, нэр, регистрийн дугаар, төрсөн он, сар, өдөр, хүйс, гадаад паспортын дугаар болон түүнийг олгосон он, сар, өдөр, хүчинтэй байх хугацаа алдаатай тохиолдолд гадаад паспортыг иргэнд олгохгүй.

13.35.Монгол Улсын Засгийн газар, ОХУ-ын Засгийн газар хоорондын 1994 онд байгуулсан “Хилийн боомт болон Монгол-Оросын хилийг хялбарчилсан журмаар нэвтрэх тухай”, Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Засгийн газар хоорондын  2004 онд байгуулсан “Монгол, Хятадын хилийн боомт, тэдгээрийн дэглэмийн тухай”  хэлэлцээрүүдэд  заасан хил орчмын сумдын оршин суугчдад хялбарчилсан журмаар хил орчмын нутаг дэвсгэрт зорчих үнэмлэхийг  тухайн орон нутаг дахь улсын бүртгэлийн байгууллагын салбар олгож, салбарын дарга гарын үсэг зурж  баталгаажуулна.

13.36.Хил орчмын нутаг дэвсгэрт зорчих үнэмлэх нь иргэний үнэмлэхийн хамт хүчин төгөлдөр байна.

13.37.Хил орчмын нутаг дэвсгэрт хялбарчилсан журмаар зорчих үнэмлэх авах иргэн хүсэлтээ биечлэн гаргаж,  дараах баримт бичгийг бүрдүүлнэ:

13.37.1.иргэний үнэмлэх;
                   13.37.2.цээж зураг 2 хувь (3.5х4.5 см-ийн хэмжээтэй, цагаан дэвсгэртэй);
                   13.37.3.төлбөр төлсөн баримт.

13.38.Улсын бүртгэгч нь мэдээллийн санд гадаадад зорчих эрхийн бүртгэлийг хөтөлж, “Хил зорчих үнэмлэх”-ийг програмаас хэвлэнэ.

13.39.Хил орчмын нутаг дэвсгэрт хялбарчилсан журмаар зорчих үнэмлэх олгох, иргэний улсын бүртгэлийн мэдээллийн сан бүрдүүлэх, хяналт тавих ажлыг тухайн олон улсын гэрээнд заасан орон нутгийнулсынбүртгэлийн байгууллагын салбар хариуцаж, Иргэний бүртгэлийн газар ерөнхий хяналт тавина.

13.40.Нийслэл, орон нутаг дахь салбар нэгжийн улсын ахлах бүртгэгч нь үйлдвэрийн буруугаас иргэнд олгох боломжгүй,хүчингүйд тооцсон гадаад паспортын тооцоог улирал бүр гаргаж, Иргэний бүртгэлийн газарт ирүүлнэ.

13.41.Иргэний бүртгэлийн газар нь хүчингүй болсон гадаад паспортын тооцоог нэгтгэн санхүүгийн асуудал хариуцсан нэгжид  хүргүүлнэ.

13.42.Иргэний бүртгэлийн  газар нь Дипломат төлөөлөгчийн газар тус бүрээр олгосон энгийн гадаад паспортын тоон мэдээ, мэдээлэл(иргэний эцэг /эх/-ийн нэр, нэр, регистрийн дугаар, гадаад паспортын дугаар, олгосон огноо)-ийг сар бүрийн 30-ны өдрийн байдлаар гаргаж, Тамгын газарт хүргүүлнэ.

13.43.Тамгын газар нь Дипломат төлөөлөгчийн газарт хүргүүлсэн үндэсний энгийн гадаад паспортын тэмдэгтийн болон үйлчилгээний хураамж, холбогдох бусад зардлын талаарх нэхэмжлэлийг, албан бичгийн хамт Гадаад харилцааны яаманд хүргүүлнэ.

13.44.Гадаадад зорчих эрхийн улсын бүртгэгч ньмэдээллийн санд гадаадад зорчих эрхийн бүртгэлээс бусад бүртгэл хөтлөхийг хориглоно.
14.2.Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 18 дугаар зүйлийн 18.4-т заасан бүртгэлийг улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын Иргэний бүртгэлийн газрын улсын бүртгэгч хөтөлнө.

15.2.Энэхүү бүртгэл нь Монгол Улсын Засгийн Газрын тогтоолоор батлагдсан “Монгол улсын нутаг дэвсгэрт иргэн шилжин суурьших хөдөлгөөнийг бүртгэх, мэдээлэх журам”-аар зохицуулагдана. 
Арван зургаа. Монгол Улсын харьяатаас гарсан, харьяат болсон, харьяалал сэргээсний бүртгэл хөтлөх
16.2.Иргэний улсын бүртгэлийн мэдээллийн санд Монгол Улсын харьяат болсон, иргэний харьяаллаа сэргээн тогтоолгосон, Монгол Улсын харьяатаас гарсан иргэний мэдээллийг үнэн зєв, хугацаандаа тусгасан эсэхэд улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын Хяналтын газар хяналт тавина.
Арван долоо. Иргэний улсын бүртгэлийн мэдээлэлд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах
17.2.Улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын Иргэний бүртгэлийн газрын эрх бүхий албан тушаалтны зөвшөөрснөөр Мэдээллийн технологийн газар нь мэдээллийн санд ажиллахэрхийг нээх, эсхүл хаах асуудлыг хариуцна.
17.3.Улсын бүртгэгч нь єєрийн нууц үгээр нэвтэрч, мэдээллийн санд ажиллах эрхийн дагуу бүртгэл хөтөлнө.
17.4.Мэдээллийн санд ажиллах эрхийг бусдад шилжүүлэхийг хориглоно.
17.5.Мэдээллийн санд бүртгэлийн бичлэг нь дараах тєлєвтэй байна.
17.5.1.Бүртгэсэн;
17.5.2.Баталгаажсан;
17.5.3.Алдаатай;
17.5.4.Хүчинтэй;
17.5.5.Хүчингүй.
17.6.Мэдээллийн санд “Бүртгэсэн” тєлєвтэй бичлэгийг тухайн бүртгэлийг хөтөлсөн улсын бүртгэгч засварлаж болно.
17.7.Мэдээллийн санд “Бүртгэсэн”төлөвтэй мэдээллийг тухайн салбарын улсын ахлах бүртгэгч, эсхүл эрх олгогдсон улсын бүртгэгч аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтэст ажлын 10 өдрийн дотор, дүүргийн улсын бүртгэлийн хэлтэст ажлын 3 өдрийн дотор  баталгаажуулна.
17.8.Аймаг, дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтэс нь иргэний бүртгэлийн засвар, өөрчлөлтийн маягтыгнотлох баримт, эсхүл баталгаажуулсан хуулбарыгулсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын Иргэний бүртгэлийн газарт ирүүлнэ.
17.9.Иргэний бүртгэлийн газрын улсын бүртгэгч нь аймаг, нийслэл, дүүргийн Улсын бүртгэлийн газар, хэлтэс,эсхүл иргэний хүсэлтээр мэдээллийн сан дахь бүртгэлийн мэдээлэлд нэмэлт, өөрчлөлтийг оруулна.
17.10.Иргэний баримтын архивт ХААТР11, ИУБ11маягт нь байхгүй, 1988 оноос хойш тєрсєн иргэний“Тєрсний бүртгэлийн дэвтэр”-ийг үндэслэннөхөн бүртгэл хөтөлнө.
17.11.Нэрийн санд бүртгэлгүй,Иргэний баримтын архивт ХААТР1 маягт нь байхгүй,1988 оноос өмнө төрсөн иргэний “Төрсний бүртгэлийн дэвтэр”, Маягт7, ХААТР21 маягтыг үндэслэн нөхөн бүртгэл хөтөлнө.
17.12.Энэхүү журмын 16.10,16.11-д заасан баримт бичигнь байхгүй, 1988 оноос хойш тєрсєн иргэнийэмнэлгийн архивын“Төрсөн тухай нотлох баримт бичиг”-ийг үндэслэн гаргасан хяналтын улсын байцаагчийн дүгнэлтээр нөхөн бүртгэл хөтлөнө. Хэрэв эмнэлгийн архиваас хүүхэд төрсөн тухай нотлох баримт бичиг гарахгүй бол шүүхийн шийдвэрийг үндэслэн нөхөн бүртгэл хөтөлнө.
17.13.Монгол Улсын иргэний регистрийн дугаар олгоогүй байх үед нас барсан нь нотлогдсон иргэний мэдээллийг “Нэрийн сан”-д нэмэх,нас барсны бүртгэлийг нөхөн хөтлөх бол тусгай сери бүхий регистрийн дугаар олгож болно.
17.14.Иргэний баримтын архив, эмнэлгийн байгууллагын архиваас эцэг/эх/-ийн нас барсан тухай мэдээлэл нь гараагүй, оршуулсан тухай бичиг баримт байхгүй иргэний төрсний бүртгэлийг хөтлөхдөө иргэний хүсэлт, эцэг, эх нь нас барсны бүртгэлд бүртгэгдээгүй тухай болон Үндэсний архивын газраас олгосон лавлагааг үндэслэн эцэг, эхийн нь мэдээлэлд тусгай сери  бүхий регистрийн дугаар олгож, нөхөн бүртгэл хөтөлнө.   
17.16.Улсын бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын Иргэний бүртгэл газрын улсын бүртгэгч нь иргэний улсын бүртгэлийн мэдээллийн санд дараах үндэслэлээр өөрчлөлт, залруулгыг хийнэ.
17.16.1.ургийн овог, эцэг /эх/-ийн нэр, нэрийн үсэг зєрсєн буюу алдаатай;
17.16.2.эцэг, эхийн регистрийн дугаар санд бүртгэгдээгүй;
17.16.3.тєрсєн газар алдаатай;
17.16.4.тєрєх үеийн жин, урт алдаатай;
17.16.5.яс үндэс алдаатай;
17.16.6.тєрсєн он, сар, єдєр алдаатай;
17.16.7.бүртгэсэн он, сар, єдєр алдаатай;
16.16.8.бүртгэлийн дугаар алдаатай;
17.16.9.иргэний оршин суугаа хаяг алдаатай;
17.16.10.тєрсний, гэрлэсний, гэрлэлт цуцлуулсны бүртгэлд эхийн хэд дэх хүүхэд, хэд дэх гэрлэлт, гэрлэхээс ємнє болон хойно тєрсєн хүүхдийн тоо, тодорхой тоон мэдээллүүд алдаатай;
17.16.11.үнэт цаасны дугаар алдаатай.
17.17.Улсын бүртгэгч нь баримт бичгийг хүлээн авснаас хойш ажлын 5 өдрийн дотор мэдээллийн санд засвар, өөрчлөлтийг бүртгэнэ.
18.1.Улсын бүртгэгч нь Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 22 дугаар зүйлд заасны дагуу иргэний улсын бүртгэлийг сэргээн тогтоож бүртгэл хөтөлнө.
Хорь. Иргэний улсын бүртгэлийн баримт бичгийг дахин олгох
20.2.1951 оноос өмнө төрсөн иргэн хүсэлт гаргасан бол хяналтын улсын байцаагчийн дүгнэлтээр мэдээллийн санд төрсний бүртгэлийг нөхөн бүртгэж, төрсний гэрчилгээ олгож болно.
20.3.Улсын бүртгэгч нь иргэний улсын бүртгэлийн баримт бичгийг дахин олгохдоо анхны бүртгэлд ямар нэг өөрчлөлт оруулахыг хориглоно.
Хорин нэг. Хариуцлага
21.1.Энэхүү журмыг зєрчсєн этгээдэд хууль тогтоомжид заасны дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ.

-----оОо-----

Please publish modules in offcanvas position.