Улсын бүртгэлийн байгууллага үүсэж хөгжсөний түүхт 85 жилийн ойн хүрээнд Хөвсгөл аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийг онцолж байна
Хэлтсийн дарга Б.Мөнгөнзул: 10 суманд гадаад паспортын үйлчилгээг нэвтрүүлээд байна
Хөвсгөл аймгийн улсын бүртгэлийн хэлтэс хэдэн онд байгуулагдсан бэ? Анхны үеийн онцлогийг дурдана уу.
1940 оны 11 дүгээр сарын 23-нд Сайд нарын зөвлөлийн 44 дүгээр тогтоолоор паспортын нэгдсэн журам тогтоон иргэний паспортын дүрэм, түүнийг хэрэгжүүлэх “Ажлын заавар”-ыг баталж Улсын бага хурлын тэргүүлэгчдийн 1940 оны 67 дугаар тогтоолоор баталсан юм.
1950 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн Хөвсгөл аймгийн бага хурлын тэргүүлэгчдийн 105 дугаар тогтоолоор Иргэний гэр бүлийн байдлыг бүртгэх товчоог байгуулж 1951 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн иргэний гэр бүлийн байдлыг бүртгэж эхэлсэн. Тус тогтоолоор гэр бүлийн байдлын төрөх, үхэх, гэрлэх, салах, үрчлэх ажлыг явуулсугай, сумдад сумын нарийн бичгийн дарга нарт эрхлүүлсүгэй, иргэний гэр бүлийн бүртгэх товчооны байрлах орон сууц хэрэглэхийн хамт гаргаж өгөх зардлыг санхүүгийн хэлтсийн даргад үүрэг болгож, аймгийн хэмжээгээр орон нутагт иргэний гэр бүлийн байдлыг бүртгэх ажилд хатуу хяналт тавьж ажиллахыг иргэний гэр бүлийг бүртгэх аймгийн товчоонд даалгасугай гэсэн тогтоол гарсан байдаг юм.
2009 онд Улсын бүртгэлийн байгууллага бүртгэлийн нэгдсэн тогтолцоонд шилжиж Иргэний бүртгэл, Эд хөрөнгийн бүртгэл, Хуулийн этгээдийн бүртгэлийг бүртгэж эхэлсэн. Сумдад иргэний гэр бүлийн байдлын бүртгэлийг ЗДТГ-ын дарга, хурлын нарийн бичгийн дарга ЗДТГ-ын түшмэл зэрэг ажилтан давхар хариуцаж хийдэг орон тооны ажилтан байхгүй тухайн үед одоогийнх шиг цахим үйлчилгээ, цахим сан, онлайн сүлжээ байсангүй ХААТР маягтаа гараараа бичдэг, иргэний үнэмлэхийн зургаа гэрэл зурагчин маань суманд очиж авдаг, архиваас лавлагаа өгөхдөө иргэнд хэд хоногийн хугацаа өгөөд цаасан архиваас шүүж гаргадаг гээд бүртгэлийн ажилтны ачаалал их механик ажиллагаа ихтэй байсан.
Эдүгээ 23 сум 1 тосгонд тус бүр нэг нэг улсын бүртгэгч ажиллаж улсын бүртгэлийн 130 гаруй төрлийн үйлчилгээг 140 мянга шахам иргэддээ үзүүлж байна.
Та өөрийн байгууллагадаа ажиллаж байх хугацаандаа хамгийн тод харсан өөрчлөлт, ахиц дэвшил юу бэ?
Төр иргэнийг холбосон бүртгэлийн төгөлдөршил юм. Улсын Их Хурлын 2009 оны 06 дугаар сарын 25-ны өдрийн нэгдсэн чуулганаар “Улсын Бүртгэлийн Ерөнхий хууль”-ийг баталснаар Монгол Улсад бүртгэлийн нэгдсэн тогтолцоо, мэдээллийн сан бий болоод зогсохгүй эрх, үүрэг тодорхой болж улмаар төр, иргэнийг холбосон бүртгэлийн үйл ажиллагаа шуурхай болох эрх зүйн үндэс бүрдсэн гэж үздэг. Монгол Улсын иргэний шинэчилсэн бүртгэл “Бүртгэлийн нэгдсэн тогтолцоог бий болгох” үндэс, суурь төдийгүй, иргэний эрхийг хамгаалах, үндэсний аюулгүй байдлыг хангахад чиглэсэн гэж үздэг.
Сүүлийн жилүүдэд танай байгууллагаас хэрэгжүүлсэн онцлог ажил юу вэ?
Бид хамт олноороо олон ажлуудыг хийж бүтээсэн. Үүнээс цөөн хэдийг дурдвал:
2022, 2023 онуудад хэлтсийн төрөлжсөн архивд байрлах иргэн, эд хөрөнгө, хуулийн этгээдийн бүртгэлийн цаасан баримтыг 100 хувь тоолж дуусгасан.
23 сум 1 тосгонд зөвхөн иргэний улсын бүртгэл бүртгэдэг байсан 2023 оноос эхлэн 11 суманд эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэл, хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн үйлчилгээг иргэддээ үзүүлж байна.
Сумдын ИТХ, ЗДТГ санал тавьж, тоног төхөөрөмжийн зардлыг шийдвэрлүүлэн 10 суманд гадаад паспортын үйлчилгээг нэвтрүүлээд байна. Ойрын хугацаанд үлдсэн сумдад дээрх бүртгэлүүдийг оруулахаар зорилт тавин ажиллаж байна.
Цагааннуур сумын цаатан иргэд амьдардаг Зүүн тайгад гадаад паспортын үйлчилгээг цаатны урцанд очиж бүртгэл хийсэн нь 1992 онд хилийн цэс татсанаас хойш ах дүү төрөл төрөгсөдтэйгөө уулзаж чадахгүй 30 гаруй жил болсон өндөр настай иргэдийн талархлыг хүлээсэн.
Дараагийн 5-10 жилд бүртгэлийн байгууллага ямар чиглэлд хөгжих ёстой гэж үзэж байна. вэ?
УБЕГ-ын бодлогын хүрээнд гаргасан төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх, цахим хөгжил цахим үйлчилгээг иргэддээ сурталчлах, нэвтрүүлэх хэвшүүлэхэд анхаарах Албан хаагчдын нийгмийн баталгааг хангах, эрүүл мэнд амьдрах орчныг сайжруулах Хуулийн этгээд эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэл мөн гадаад паспортын бүртгэл хийгдэхгүй байгаа сумдууддаа бүртгэлийг хийх зэрэг олон ажил байна.
