Улсын бүртгэлийн нэгдсэн тогтолцоонд шилжсэний 10 жилийн ойн хүрээнд Улсын бүртгэлийн ерөнхий газар, Монгол Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хороо, Хууль зүй, дотоод хэргийн яамтай хамтран “Нэг иргэн-Нэг бүртгэл” хэлэлцүүлгийг 2019 оны 11 дүгээр сарын 22-нд Төрийн ордны Их танхимд зохион байгуулсан билээ.
Тэртээ 2009 онд Иргэний бүртгэл, мэдээллийн улсын төв, Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн газар болон Улсын бүртгэлийн албыг нэгтгэн, Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрыг байгуулж байсан түүхтэй. Улсын бүртгэлийн байгууллагын өнгөрсөн 10 жилийн ололт амжилт, цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ болоод зорилтуудыг танилцуулахаар уг арга хэмжээг зохион байгуулсан юм.
Хэлэлцүүлгийг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын дарга Б.Баасандорж, УИХ-ын гишүүн, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Ц.Нямдорж, УИХ-ын гишүүн Л.Мөнхбаатар нар нээж үг хэлсэн. УБЕГ-ын дарга Б.Баасандорж, хууль эрх зүйн орчин шинэчлэгдсэнтэй холбогдуулан Улсын бүртгэлийн байгууллагаас төрийн болон төрийн бус, олон улсын болон хувийн хэвшлийн байгууллагуудтай хамтран хэрэгжүүлсэн ажил, тэр дундаа иргэд рүү чиглэсэн, иргэдийн цаг зав, эдийн засгийг хэмнэсэн, аюулгүй байдлыг хангасан ямар ямар үйл ажиллагаа эрхэлсэн талаар мэдээлэл өгч, ажлаа тайлагнах, мөн мэдээллийн технологи дэлхийд хурдацтайгаар хөгжиж буй эдүгээ цагт улсын бүртгэлийн системийг ухаалаг систем рүү шилжүүлэх цаг болсон гэдгийг тодотгож байв. Тухайлбал, Монгол Улсын нэг иргэнд Улсын бүртгэлийн, иргэний үнэмлэхний, жолооны үнэмлэхний, татвар төлөгчийн, нийгмийн даатгалын дэвтрийн гэхчлэн 10 орчим дугаарыг нэгтгэн, бүртгэлийн нэг дугаар буюу 12 оронтой дугаарт тухайн иргэний бүх мэдээллийг нэг дор байршуулснаар “Нэг иргэн-Нэг бүртгэл”-ийн төгөлдөршил болно. Энэ ажлыг эхлүүлэхээр холбогдох хууль тогтоомжид өөрчлөлт оруулах төслийг боловсруулан ажиллаж байна. Энэ нь Монгол Улсын Засгийн газраас хэрэгжүүлж буй Цахим засаглал буюу е-Монголиа хөтөлбөртэй нягт холбоотой гэв.
Харин УИХ-ын гишүүн, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Ц.Нямдорж, УИХ-ын гишүүн Л.Мөнхбаатар нар 2018 онд Улсын бүртгэлийн багц дөрвөн хуулийг шинэчлэн баталснаар иргэдийн төрөөс авах үйлчилгээ хурдан шуурхай болсны дээр төрийн бүртгэл ч сайжирсан талаар онцолж, иргэд ам сайтай байгаа гэдгийг дурдаж байв. Түүнчлэн Монгол Улсын Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт мэдээлэл харилцаа холбооны технологийн хөгжилд өндөр ач холбогдол өгч олон чухал шинэлэг зорилтуудыг дэвшүүлсэн. Үүний нэг жишээ бол “Нэг иргэн - Нэг бүртгэл” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд Улсын бүртгэлийн байгууллага манлайлж байгаа бөгөөд энэхүү хөтөлбөрийн нэрийн дор уг хэлэлцүүлэг зохион байгуулагдаж, ажлаа тайлагнахын сацуу цаашид хэрэгжүүлэх ажлаа танилцуулж буйд сэтгэл өндөр буйгаа илэрхийлж байв. Мөн төрийн өмнө хүлээсэн үүргээ ухамсарлан биелүүлж буй улсын бүртгэлийн байгууллагын нийт хамт олонд баяр хүргэв.
Монгол Улсын Их Хурал 2018 оны 6 дугаар сарын 21-нд улсын бүртгэлийн багц дөрвөн хуулийг баталсан ба шинэчилсэн хууль 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн хэрэгжиж эхэлсэн.
2018 оны 05 дугаар сарын 23-нд Монгол Улсын Засгийн газрын Үндэсний хөтөлбөр батлах тухай 144 дүгээр тогтоолоор “Нэг иргэн-нэг бүртгэл” хөтөлбөр батлагдсан. Хөтөлбөрт бүртгэлийн тогтолцоог үе шаттай төгөлдөржүүлж, төрийн болон цахим бизнес, онлайн банкны үйлчилгээг жигд, тэгш авах нөхцөлийг бүрдүүлэх, төрийн ой санамж болох улсын бүртгэлийн мэдээллийн нэгдсэн сан, өгөгдлийн бүрэн бүтэн, нэгдмэл, аюулгүй байдлыг хангаж нэг эх сурвалж бүхий мэдээлэл, нээлттэй өгөгдлийг бий болгох зэрэг зорилтуудыг тусгагджээ.
Үргэлжлүүлэн Азийн хөгжлийн банкны Монгол дахь дэд захирал Деклан Магий “Нийгмийн үйлчилгээний хүртээмжийг сайжруулах зорилгоор бүртгэлийн системийг боловсронгуй болгох нь” сэдвийн дор илтгэл тавьсан юм. Тэрбээр, Улсын бүртгэлийн системийг боловсронгуй болгоход Азийн хөгжлийн банкнаас хэрэгжүүлж буй “Нийгмийн үйлчилгээний хүртээмжийг сайжруулах зорилгоор бүртгэлийн системийг боловсронгуй болгох” төслийн зорилго болон хүрэх дүнг танилцуулав. Тухайлбал, Монгол Улсын 21 аймгийн 330 сум, нийслэлийн 152 хороог Улсын бүртгэлийн нэгдсэн сүлжээнд 2020 онд бүрэн холбож дуусгахаар ажиллаж байна. Түүнчлэн цахим бүртгэлийн системийг эмнэлгүүдэд нэвтрүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх, иргэний улсын бүртгэлийн нэгдсэн системийг шинэчлэн хөгжүүлэх зэрэг хэд хэдэн томоохон ажлуудыг хийж буй талаар танилцуулсан юм.
Мөн Газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн газрын орлогч дарга А.Батбаяр “Монгол Улс дахь олон зорилтот кадастр ба улсын бүртгэл”, Үндэсний дата төв УТҮГ-ын захирал М.Баттулга “Төрийн цахим шилжилтийн суурь систем”, Үндэсний хөгжлийн газрын Хөрөнгө оруулалтын бодлого, зохицуулалтын газрын дарга Л.Мөнбат “Төрийн байгууллагуудын хамтын ажиллагаа-Invest in Mongolia center” сэдвээр илтгэл тавьсны дараа илтгэлүүдтэй холбогдуулан хэлэлцүүлэг өрнөв. Ийнхүү “Нэг иргэн-Нэг бүртгэл” хэлэлцүүлгийг УБЕГ-ын дарга Б.Баасандорж хааж, үг хэлснээр энэхүү арга хэмжээ амжилттай өндөрлөв.
Хэлэлцүүлэгт яам, агентлаг, олон улсын байгууллага, хувийн хэвшил, улсын бүртгэлийн байгууллагын аймаг, нийслэлийн албан хаагч болон тус байгууллагад ажиллаж байсан үе үеийн дарга, ахмад ажилтнууд гээд нийт мянга орчим хүн оролцов. Энэ үеэр улсын бүртгэлийн байгууллагын үйл ажиллагааг танилцуулах хүрээнд Төрийн ордонд алба хаадаг төрийн тусгай, захиргаа болон үйлчилгээний ажилтнуудад улсын бүртгэлийн 90 гаруй үйлчилгээ, зөвлөгөө үзүүлсэн юм. Тухайлбал, хаясан, гэмтээсэн иргэний үнэмлэх, оршин суугаа хаяг өөрчлөх зэрэг 36 иргэний үнэмлэхийг шинээр өдөрт нь олгож, гадаад паспортын 22 захиалга, мөн иргэний улсын бүртгэлийн 36 лавлагаа болон хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн үйлчилгээ, зөвлөгөө өгсөн байна.
