Улсын бүртгэлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслөөр хэлэлцүүлэг зохион байгууллаа. Хэлэлцүүлэгт Хууль зүй дотоод хэргийн яам, Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн, Оюуны өмч, Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын төлөөлөл оролцсон юм. Хуулийн төслийн талаар Хууль зүй дотоод хэргийн дэд сайд Б.Энхбаяраас зарим зүйлийг тодруулсан юм.

-Улсын бүртгэлийн ерөнхий хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хэлэлцүүлэг болж байна. УИХ-ын чуулганаар хуулийн төслийг бүтэн өдөр хэлэлцсэн ч буцаасан. Энэ хугацаанд өмнөхөөсөө ямар өөрчлөлт оруулж байна вэ?  

-Бүртгэлийн багц хууль гэдэг бол Улсын бүртгэлийн газар, тэнд ажиллаж байгаа албан хаагчдын асуудал огт биш. Энэ бол Монгол Улсын гурван сая иргэнд хамаатай, тэдний бүх харилцаанд үйлчилдэг хуулиуд. Хууль батлагдсанаар Монголын төр улсын бүртгэлийн байгууллагат буюу өөртөө байгаа мэдээллийг иргэдээс шаардахгүй. Шаардах нөхцөл байдлыг бий болгохгүй байх нь энэ хуулийн гол үзэл баримтлал. Зөвхөн иргэний бүртгэлийн чиглэлээр буюу иргэний үнэмлэх, төрсний гэрчилгээ, гэрэлсний баталгааны хуулбар шаарддаг олон төрлийн асуудал байдаг. Цаашдаа иргэдээс нэмэлт болгож эдгээр бичиг баримтын хуулбарыг шаардахгүй байхаар чиглэгдсэн. Зөвхөн иргэдийн лавлагаанд гэхэд жилд 200 орчим мянган лавлагаа үйлдвэрлэдэг байна. Тухайлбал, газар, орон сууцаа барьцаалъя гэхэд бүртгэлээс лавлагаа аваад ир гэж шаардахгүй болно гэсэн үг. Банк санхүүгийн байгууллага, иргэд төлбөрөө төлөөд өөрсдөө бүртгэлийн мэдээллийн санд нэвтрээд шаардлагатай мэдээллийг авах боломжтой болно. Нөгөө талаар, арилжаанд оролцож байгаа эрсдэлүүд буураад эхэлнэ. Бүртгэлийн байгууллагын аль нэг албан хаагчийг гуйж юм уу, гарыг нь цайлгаж лавлагаа авах асуудал байхгүй болно. Нэг талаасаа энэ салбарт байгаа авлигыг үгүй хийнэ гэсэн үг. Нөгөө талаасаа иргэдийн дунд байдаг нэг хөрөнгийг хоёр банкинд зэрэг барьцаалах ч гэдэг юм уу, залилан мэхлэх асуудал байхгүй болно.

-Иргэдийн үйлчилгээ төрийн үйлчилгээний хэчнээн хувийг эзэлдэг вэ?

-Нэг жилд 200 орчим лавлагаа иргэдэд гаргаж өгч байна гэж дээр хэлсэн. Зөвхөн энэ ажлыг хийдэг улсын хэмжээнд 40 гаруй улсын бүртгэгч байна. Тухайлбал, энэ албан тушаалууд шаардлагагүй болж, хэмнэгдэх боломжтой болно. Нийт төрийн үйлчилгээний дөрөвний гурав буюу 75 орчим хувийг улсын бүртгэлийн үйлчилгээ дангаараа эзэлж байдаг.

-Хуулийн төсөл батлагдсанаар цахим үнэмлэхээ ашиглах боломжтой болно гэсэн үг үү?

-Энэ хуулийн гол зорилго нь гар утсыг ТҮЦ машин болгоё л гэсэн санаа. Та гар утсандаа өөрийнхөө бүх төрлийн мэдээллийн лавлагааг авах боломжтой болно. Мөн гадаадад амьдарч байгаа иргэдийн паспортын хугацаа дуусахад итгэмжлэлээр дамжуулан эндээс паспортаа захиалан авдаг. Тиймээс Монгол Улсад суугаа консулын газраар дамжуулан тухайн улсад байгаа иргэн тэндээсээ паспортаа захиалан авах боломжийг бүрдүүлэх юм. Эх орондоо байгаа иргэдийн адил гадаад паспортаа түргэн шуурхай захиалан авах, хугацааг нь сунгуулах боломжийг хуулиар олгох юм.

ITOIM.MN